(CNN — Spożywanie większej ilości wysoko przetworzonej żywności może skrócić życie o ponad 10%, zgodnie z nowym, nieopublikowanym badaniem ponad 500 000 osób, które naukowcy obserwowali przez prawie trzy dekady.
Ryzyko wzrosło do 15% dla mężczyzn i 14% dla kobiet po skorygowaniu danych, powiedziała główna autorka badania Erikka Loftfield, badaczka z National Cancer Institute w Bethesda w stanie Maryland.
Zapytani o spożycie 124 produktów spożywczych, osoby z górnego 90. percentyla spożycia żywności ultraprzetworzonej odpowiedziały, że na szczycie ich listy znajdują się nadmiernie przetworzone napoje.
“Dietetyczne napoje bezalkoholowe były kluczowym czynnikiem przyczyniającym się do spożycia żywności wysoko przetworzonej. Drugim były słodkie napoje bezalkoholowe” – powiedział Loftfield. “Napoje są bardzo ważnym składnikiem diety i wkładem w wysoko przetworzoną żywność”.
Badanie wykazało, że rafinowane ziarna, takie jak ultraprzetworzone pieczywo i wypieki, znalazły się na drugim miejscu pod względem popularności.
“Jest to kolejne duże, długotrwałe badanie kohortowe potwierdzające związek między spożyciem UPF (ultraprzetworzonej żywności) a śmiertelnością z jakiejkolwiek przyczyny, szczególnie z powodu chorób układu krążenia i cukrzycy typu 2” – powiedział Carlos Monteiro, emerytowany profesor żywienia i zdrowia publicznego na brazylijskim Uniwersytecie w São Paulo.
Monteiro ukuł termin żywność ultraprzetworzona i stworzył system klasyfikacji żywności NOVA, który wykracza poza składniki odżywcze i obejmuje sposób wytwarzania żywności. Monteiro nie brał udziału w badaniu, ale kilku członków systemu klasyfikacji NOVA było współautorami.
System klasyfikacji NOVA sortuje żywność od minimalnie przetworzonej – pełnowartościowej żywności, takiej jak owoce i warzywa – przez żywność przetworzoną, taką jak wędliny i kiełbasy – po żywność ultraprzetworzoną. Według Organizacji Narodów Zjednoczonych ds. Wyżywienia i Rolnictwa żywność ultraprzetworzona zawiera składniki “nigdy lub rzadko używane w kuchniach lub klasy dodatków, których funkcją jest uczynienie produktu końcowego smacznym lub bardziej atrakcyjnym”.
Lista dodatków obejmuje konserwanty odporne na pleśń i bakterie; emulgatory zapobiegające oddzielaniu się niekompatybilnych składników; sztuczne barwniki i barwniki; środki przeciwpieniące, wypełniające, wybielające, żelujące i glazurujące; oraz dodany lub zmieniony cukier, sól i tłuszcze, które mają sprawić, że potrawy będą apetyczne.
Zagrożenia dla zdrowia związane z przetworzonym mięsem i napojami bezalkoholowymi
Wstępne badanie, zaprezentowane w niedzielę na dorocznym spotkaniu Amerykańskiego Towarzystwa Żywienia w Chicago, przeanalizowało dane dietetyczne zebrane w 1995 roku od prawie 541 000 Amerykanów w wieku od 50 do 71 lat, którzy uczestniczyli w badaniu US National Institutes of Health-AARP Diet and Health Study.
Naukowcy powiązali dane dietetyczne ze śmiertelnością w ciągu najbliższych 20-30 lat. W porównaniu z osobami z dolnych 10% spożycia żywności ultraprzetworzonej, ludzie, którzy jedli najbardziej przetworzoną żywność, byli bardziej narażeni na śmierć z powodu chorób serca lub cukrzycy. Jednak w przeciwieństwie do innych badań, naukowcy nie stwierdzili wzrostu liczby zgonów związanych z rakiem.
Niektóre ultraprzetworzone produkty spożywcze niosły ze sobą większe ryzyko niż inne, powiedział Loftfield: “Wysoko przetworzone mięso i napoje bezalkoholowe były kilkoma podgrupami ultraprzetworzonej żywności najsilniej związanej z ryzykiem śmiertelności”.
Napoje dietetyczne są uważane za żywność ultraprzetworzoną, ponieważ zawierają sztuczne słodziki, takie jak aspartam, acesulfam potasu i stewia oraz dodatkowe dodatki, których nie ma w pełnowartościowej żywności. Napoje dietetyczne wiążą się z wyższym ryzykiem przedwczesnej śmierci z powodu chorób sercowo-naczyniowych, a także z wystąpieniem demencji, cukrzycy typu 2, otyłości, udaru mózgu i zespołu metabolicznego, który może prowadzić do chorób serca i cukrzycy.
Amerykańskie wytyczne dietetyczne dla Amerykanów już zalecają ograniczenie napojów słodzonych cukrem, które są powiązane z przedwczesną śmiercią i rozwojem chorób przewlekłych. Badanie z marca 2019 r. wykazało, że kobiety, które piły więcej niż dwie porcje dziennie słodkich napojów – zdefiniowanych jako standardowa szklanka, butelka lub puszka – miały o 63% większe ryzyko przedwczesnej śmierci w porównaniu z kobietami, które piły je rzadziej niż raz w miesiącu. Mężczyźni, którzy zrobili to samo, mieli 29% wzrost ryzyka.
Nie zaleca się również przetworów mięsnych, takich jak bekon, hot dogi, kiełbaski, szynka, peklowana wołowina, suszone mięso i wędliny; Badania powiązały czerwone i przetworzone mięso z rakiem jelita grubego i żołądka, chorobami serca, cukrzycą i przedwczesną śmiercią z jakiejkolwiek przyczyny.
“Dowody z tego nowego badania wskazują, że przetworzone mięso może być jedną z najbardziej niezdrowych żywności, ale ludzie nie mają tendencji do postrzegania szynki lub nuggetsów z kurczaka jako UPF (ultraprzetworzonej żywności)” – powiedziała Rosie Green, profesor środowiska, żywności i zdrowia w London School of Hygiene & Tropical Medicine. Nie brała udziału w badaniu.
Badanie wykazało, że ludzie, którzy spożywali najwięcej ultraprzetworzonej żywności, byli młodsi i ciężsi, a także mieli ogólnie gorszą jakość diety niż ci, którzy jedli mniej ultraprzetworzonej żywności. Jednak zwiększone ryzyko zdrowotne nie może być wyjaśnione tymi różnicami, ponieważ nawet osoby o normalnej wadze i lepszej diecie były również narażone na przedwczesną śmierć z powodu ultraprzetworzonej żywności.
Wyniki mogą zaniżać ryzyko
Jednym z kluczowych ograniczeń badania było to, że dane dietetyczne zostały zebrane tylko raz, około 30 lat temu, powiedział Green: “Trudno powiedzieć, jak nawyki żywieniowe mogły się zmienić od tamtego czasu do teraz”.
Produkcja ultraprzetworzonej żywności eksplodowała jednak od połowy lat 90., a szacuje się, że prawie 60% dziennych kalorii przeciętnego Amerykanina pochodzi z ultraprzetworzonej żywności. Nie jest to zaskakujące, biorąc pod uwagę, że aż 70% żywności w każdym sklepie spożywczym może być ultraprzetworzona.
“Jeśli już, to prawdopodobnie nie doceniamy spożycia ultraprzetworzonej żywności w naszym badaniu, ponieważ jesteśmy bardzo konserwatywni” – powiedział Loftfield. “Spożycie prawdopodobnie wzrosło z biegiem lat”.
W rzeczywistości badanie opublikowane w maju, które wykazało podobne wyniki – wyższe ryzyko przedwczesnej śmierci i zgonu z powodu chorób sercowo-naczyniowych u ponad 100 000 pracowników służby zdrowia, którzy jedli ultraprzetworzoną żywność – uzyskało dostęp do spożycia ultraprzetworzonej żywności co cztery lata i wykazało, że spożycie podwoiło się między połową lat 80. a 2018 rokiem.
“Na przykład dzienne spożycie pakowanych słonych przekąsek i deserów na bazie nabiału, takich jak lody, zasadniczo podwoiło się od lat 90.” – powiedział główny autor majowego badania, dr Mingyang Song, profesor nadzwyczajny epidemiologii klinicznej i żywienia w TH Chan School of Public Health na Uniwersytecie Harvarda.
“W naszym badaniu, podobnie jak w tym nowym, pozytywne skojarzenie było napędzane głównie przez kilka podgrup, w tym przetworzone mięso i napoje słodzone cukrem lub sztucznie słodzone” – powiedział Song. “Jednak wszystkie kategorie żywności ultraprzetworzonej wiązały się ze zwiększonym ryzykiem”.
Wybieranie bardziej minimalnie przetworzonej żywności jest jednym ze sposobów na ograniczenie ultraprzetworzonej żywności w diecie, powiedział Loftfield.
“Powinniśmy naprawdę skupić się na diecie bogatej w pełnowartościową żywność” – powiedziała. “A jeśli żywność jest ultraprzetworzona, sprawdź poziom sodu i dodanych cukrów i spróbuj podjąć najlepszą możliwą decyzję, korzystając z etykiety z informacjami o wartościach odżywczych”.
Autor: Sandee LaMotte, CNN
